Job Crafting en succesvol ouder worden op het werk
Wat is job crafting?
Job crafting, in het Nederlands ook baanboetseren genoemd, wordt gedefinieerd als proactief gedrag gericht op het bereiken van een betere fit tussen werkenden en hun werkomgeving. Of in het kort: de manier waarop een individu zelf zijn baan herstructureert.
Werknemers evalueren of hun baan voldoet aan drie fundamentele menselijke behoeften: de behoefte aan taakbeheersing, de behoefte aan een positief zelfbeeld en de behoefte aan aansluiting. Als niet voldoende aan deze behoeften wordt voldaan, ontstaat de motivatie om te job craften en de fit tussen het individu (en zijn behoeften) en zijn baan te vergroten.
Specifiek wordt job crafting uitgevoerd door: structurele en sociale hulpbronnen te vergroten, belemmerende werkeisen te verminderen en uitdagende werkeisen te vergroten.
Waar is het goed voor?
De specifieke effecten van job crafting zijn dat het takenpakket en/of de sociale omgeving veranderen. De meer algemene effecten van job crafting zijn dat iemand het werk als meer waardevol zou kunnen ervaren en dat iemand zich meer identificeert met de werkzaamheden. Recent onderzoek heeft verder aangetoond dat job crafting leidt tot een aantal voordelen voor werknemers en organisaties:
- Job crafting vergroot sociale hulpbronnen zoals feedback.
- Job crafting vergroot structurele hulpbronnen zoals autonomie.
- Job crafting vergroot de werkbetrokkenheid (engagement) wat op zijn beurt bijdraagt aan de organisatiedoelen.
- Het bewerken van uitdagende werkeisen (een facet van job crafting) verlaagt het niveau van een burn-out.
- Job crafting vergroot het dagelijks plezier op de werkvloer. Plezier is op zijn beurt geassocieerd met betere werkprestaties.
- Werkenden die hun werk als waardevol ervaren beoefenen ook meer job crafting. Bovendien blijkt ook dat de subjectieve leeftijd (dus hoe oud zich iemand voelt en niet hoe oud iemand echt is) de mate van job crafting bepaald. Met name beoefenen mensen die zich jonger voelen ook vaker job crafting.
Wat betekent dit voor oudere werkenden?
Job crafting kan het “succesvol ouder worden op het werk” bevorderen.
Succesvol ouder worden op het werk betekent dat oudere werkenden zichzelf actief blijven ontwikkelen en streven naar persoonlijke doelen door een omgeving te creëren die succes mogelijk maakt. Door job crafting zijn oudere werkenden in staat hun functie-eisen opnieuw af te stemmen met leeftijdsgebonden veranderingen en deze functie-eisen in persoonlijke hulpbronnen te veranderen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, vinden bepaalde veranderingen plaats die leiden tot veranderende behoeften en mogelijkheden (zie hier een artikel over de specifieke veranderingen die plaats vinden met hogere leeftijd). Als deze veranderingen niet gepaard gaan met veranderingen in het werk kan dat leiden tot een misfit tussen de werknemer en zijn werk(plek). Bovendien blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat hoewel veranderingen in werkmotieven en werkvermogen vergelijkbaar zijn tussen ouderen, individuele verschillen (bijv. persoonlijkheid, voorkeuren) met de leeftijd toenemen. Daardoor wordt het voor organisaties moeilijker om standaard beleid en procedures te ontwikkelen en toe te passen voor deze heterogene groep. Daarom is het voor oudere werkenden belangrijk om ervoor te zorgen dat er een fit is tussen hun behoeften en het werk.
Aan de andere kant heeft ouder worden op het werk ook een aantal positieve effecten die de mogelijkheden tot job crafting kunnen vergroten. Deze veranderingen hebben vooral betrekking op de beschikbaarheid van hulpbronnen en eisen.
Hulpbronnen kunnen intrinsieke of extrinsieke middelen zijn die worden geboden door de organisatie, de functie of de werkgroep. Veranderingen in hulpbronnen kunnen bestaan uit autonomie op het werk vanwege anciënniteit, erkenning vanwege hogere organisatiepositie of hogere lonen.
Om de fit tussen de werknemer en zijn werkomgeving te vergroten – vooral bij oudere werknemers – zouden organisaties meer autonomie aan oudere werkenden kunnen toewijzen want door autonomie heb je de mogelijkheid om je werk, je werkplek en je werkzaamheden met je behoeften af te stemmen.
Samenvattend kan dus geconcludeerd worden dat job crafting vooral voor oudere werkenden van belang is omdat zij door leeftijdsgebonden veranderingen sterke veranderde behoeftes kunnen ervaren. Job crafting kan helpen om ondanks deze veranderingen succesvol oud te worden op het werk.
Mijn tip
Mijn tip voor de werknemer: Probeer activiteiten uit te voeren die ervoor zorgen dat je, je jong voelt, dan ga je ook meer job crafting uitoefenen en dit heeft positieve effecten op het welbevinden en je prestaties. Vergeet niet dat taakeisen ook positieve effecten kunnen hebben als ze maar uitdagend zijn.
Mijn tip voor de werkgever: Geef je werknemers vooral de autonomie en vrijheid om hun werk- en taakeisen zelf aan te passen, zorg ervoor dat het werk uitdagend blijft maar geef ook ondersteuning waar nodig. Dan kun je ervan uitgaan dat je werknemers naar de organisatiedoelen toewerken.
