Internationale vrouwendag – Het laatste taboe: overgang en duurzame inzetbaarheid

Vrouwen en duurzame inzetbaarheid
Vandaag, maandag 8 maart, is het weer Internationale Vrouwendag. Een dag waar wereldwijd gelijke rechten en kansen, vrijheid en strijdbaarheid van vrouwen centraal staan. Traditioneel is het doel van deze dag aandacht te geven aan vrouwenthema’s zoals economische zelfstandigheid maar ook huiselijk geweld en andere aandachtspunten op het gebied van emancipatie en participatie. Ook als Human Capital Group staan we vaak stil bij onderwerpen rondom emancipatie en gelijke rechten met name op het gebied van carrière en beloning.

Maar dit jaar willen we onze aandacht richten op een onderwerp waar elke vrouw – niet alleen de werkende populatie – ooit mee te maken krijgt. Bij de gemiddelde vrouw zou dit rond haar 51e verjaardag zijn en zou ze ongeveer 7,4 jaar “last” ervan hebben. Ja, het gaat om de overgang. Veel te lang was de overgang een taboe, een vrouwen-dingetje en zeker niks waar je het met je werkgever of medewerkers over kon hebben. Dit kan beter vinden we!

Human Capital Group vindt, dat we moeten stoppen met het hebben over de overgang als een probleem van vrouwen alleen. De overgang is een veel breder maatschappelijk en economisch probleem dat ook werkgevers aangaat. We hebben het steeds vaker over duurzame inzetbaarheid en de overgang is daar zeker een groot onderdeel van. Rond 35% van ziekteverzuim wordt veroorzaakt door overgangsklachten en zo’n 80% van vrouwen in de overgang heeft last van klachten. Als werkgever is het dus voor zowel het welzijn van je organisatie als het welzijn van je medewerkers, van essentieel belang dat je de overgang niet alleen als een vrouwenprobleem bekijkt.

De cijfers
Nederland telt ruim 1,4 miljoen werkende vrouwen tussen de 45 en 60 jaar, de leeftijdsfase waarin de overgang een rol speelt (CBS). Dit is ruim een derde van alle 4,1 miljoen werkende vrouwen. Bijna iedereen kent klachten zoals opvliegers of slaapproblemen. Maar ook andere klachten zoals hoofdpijn, gewrichtsklachten, stemmingswisselingen, verminderde concentratie, angst en stressgevoelige prikkelbaarheid zijn te wijten aan de overgang. En juist deze laatste klachten worden veel te vaak valselijk als burn-out gediagnosticeerd. Zo gebeurt het dat veel vrouwen met burn-outklachten thuiszitten hoewel ze eigenlijk door het natuurlijk proces van de overgang gaan. Een derde van de vrouwen tussen de 45 en 55 jaar die thuis zitten met een burn-out, heeft geen burn-out maar overgangsklachten! Veel vrouwen weten niet dat ze al 4 of 5 jaar voor de laatste menstruatie overgangsklachten kunnen hebben en zo ligt de diagnose burn-out meer voor de hand dan de overgang. Veel klachten kunnen door gezond eten, voldoende beweging en een paar simpele tips verminderd worden. Maar als je met een burn-out denkt te kampen ga je natuurlijk niet op zoek naar tips tegen overgangsklachten.

Openheid
Juist om te voorkomen dat je een verkeerde diagnose krijgt, dat je onnodig uitvalt of dat je klachten onnodig zwaar voelen is het belangrijk dat we leren open om te gaan met de overgang en mogelijke klachten.

Als werkgever is het belangrijk dat je inzichtelijk hebt wie tot de doelgroep behoort en dat je het gesprek aangaat. Initieer en stimuleer medewerkers er open over te praten want herkenning zorgt voor wederzijds begrip. Leer ook de symptomen te herkennen, deze lijken namelijk vaak op stress (stemmingswisselingen, vergeetachtigheid, vermoeidheid). Waar nodig verwijs naar deskundigen zoals een overgangsconsulent, orthomoleculair therapeut, voedings- of bewegingsexpert. En als je zelf geen expert bent op het gebied van vrouwen in de overgang, zorg dan ten minste voor een goede voorlichting door ander collega’s of consultants. Ook open toegeven dat je niet voldoende weet maar graag meer zou willen weten helpt soms om het gesprek te beginnen. Neem je vrouwelijke medewerkers en hun overgangsklachten serieus, bied autonomie om waar mogelijk werktijden en-plekken flexibeler in te richten. Wees vooral open over je eigen kennis en nog opener over je onwetendheid.

Heb je zelf met overgangsklachten te maken, informeer je goed en vergeet niet dat de symptomen vaak met burn-outklachten verwisseld worden. Heb je het gevoel dat je een onterechte burn-outdiagnose hebt gekregen, verzoek dan om een second opinion. Voer een gezonde leefstijl met veel beweging en gezond eten, dat kan veel klachten verminderen en bevordert je duurzame inzetbaarheid. Tot slot, ga met andere vrouwen in gesprek en help vooral ook de jongere generatie om meer over de overgang te leren en daar open mee om te gaan. De overgang is het beging van een nieuwe fase in je leven, accepteer het, leer daarmee om te gaan, omhels en gebruik het om daarna nog sterker op de werkvloer en in je privéleven op te treden!

Wij wensen ALLE vrouwen een sterke vrouwendag!

Bron: Avis et al. Duration of Menopausal Vasomotor Symptoms Over the Menopause Transition JAMA Intern Med. 2015;175(4):
531-539Geukeset al., Menopause: The Journal of The North American MenopauseSociety, 2012;19(3):278-282